1 december 2020

De psychologie van succes

Tegenover me zat een vrouw van rond de 40; vakinhoudelijk sterk, hoog opgeleid, leidinggevende functie. Het ging om een intake voor de training Persoonlijke Profilering. Ze zat ineengedoken, sprak zachtjes, de armen dicht langs haar lichaam, hoofd een beetje scheef. Haar vraag was dan ook geen verrassing: hoe kan ik mezelf steviger neerzetten?

Die vraag kun je vanuit verschillende lagen benaderen. Energetisch, psychologisch, gedragsmatig, maar ook vanuit lichaamshouding. Als tip voor de tijd tussen de intake en de training vroeg ik of ze haar borst wat vooruit kon steken, recht op haar stoel kon gaan zitten en met de armen op tafel. Ze deed een voorzichtige poging, ik nodigde haar uit er nog een schepje bovenop te doen. Dat probeerde ze wel, maar het hield nog steeds niet over. Ondertussen sputterde ze dat het niet bij haar paste. Toch was ze al meer aanwezig, haar stem klonk lager en voller. Maar de twijfel in haar ogen sprak boekdelen: dit leer ik nooit…

Hoogste tijd dus voor wat neuro-plastische chirurgie. Want was is het geval? Ontwikkelingen in de neurowetenschappen hebben de laatste jaren een revolutie ontketend in het denken over ons brein. Van een orgaan dat twintig jaar groeit om daarna alweer af te takelen transformeert het beeld van onze hersenen naar een netwerk dat permanent verandert. Recent onderzoek rond neuroplasticiteit leert dat neurale veranderingen bovendien in luttele uren kunnen optreden, bijvoorbeeld dankzij stevige stimulatie.

De vraag aan haar was dus eigenlijk: gun je jezelf die stevige stimulatie? Is je 'mindset' gericht op groei of op consolidatie?
Carol Dweck, hoogleraar psychologie aan Stanford University, stelt dat het ontwikkelen van een growmindset een belangrijk ingrediënt is voor succes. Mensen met een growmindset zijn ervan overtuigd dat hun capaciteiten ontwikkelbaar zijn. Ze durven risico's te nemen, ze hebben geleerd dat je dankzij vallen en opstaan verder komt.
De tegenpool ervan is de fixed mindset. De anti-groeistem van het duiveltje dat zegt dat je niet voor jezelf mag opkomen; dat zich schaamt als je nee hebt gezegd; dat vindt dat iedereen je aardig moet vinden; dat zegt dat je incompetent bent en dat dat je eigen schuld is.
Die stem kun je pareren door een growmindset te ontwikkelen. Welke goede ervaringen heb je met groei, bij jezelf of anderen? Wat kon je eerst niet en nu wel? Wat ging vroeger moeizaam en loopt nu als een tierelier?
Mijn voorspelling: ik weet nu al dat de dame in kwestie over vier maanden het lef heeft om zich duidelijk te profileren. Waarom? Omdat ik haar zal stimuleren om tijdens de training iedere kleine stap voorwaarts te verwelkomen, en die niet af te doen als miniem maar te omarmen als de eerste trede van de trap naar de volgende verdieping.

stevige stimulatie