29 maart 2021

Aanpassen is een voegwoord

Vanwege corona gaat de training / het congres / de voorstelling / het concert helaas niet door. Hoe vaak heb je dit geschreven of gelezen het afgelopen jaar? De waterval aan maatregelen houdt nog even aan. Ondertussen is menigeen druk in de weer met veilige alternatieven. En het goede nieuws: veel mensen beschikken over het vermogen om zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden.

Geen wonder: dat is ook het drijvende principe achter duizenden jaren van evolutie. Wie zich weet te voegen overleeft. Veranderingen doen een beroep op je aanpassingsvermogen, je creativiteit en je nieuwsgierigheid naar nieuwe wegen. "Onder de straatstenen ligt het strand" schreven studenten in 1968 op de muren van Parijs. En zo is het nog steeds…

Veranderingsprocessen zijn vaak gestoeld op drie universele wetten.

1. We associëren verandering met verlies.
Veel organisaties en mensen moeten door de coronacrisis hun plannen bijstellen en leren omgaan met een nieuwe realiteit. Maar wat moet is niet per se leuk. Ook niet als je er per saldo op vooruit gaat. Zelfs als je gaat verhuizen naar een prachtig nieuw huis voel je je de avond voor de verhuizing weemoedig. Je raakt immers je leuke buren kwijt, of die ene mooie boom in de tuin. Die fase van rouw is er, zelfs als je op weg bent naar iets moois. Geef ook aandacht aan het gevoel van verlies.

2. We willen het liefst alles in de oude staat terug brengen.
Zo ken je het tenslotte, zo snap je het, zo voel je je op je gemak. Maar er is ook goed nieuws: iedereen is 'wakker' en ziet dat het niet volstaat om wat niet meer past een beetje bij te schaven en dat het tijd is voor rigoureuzere stappen. Voor actief omdenken dus. Zelf wil ik de deelnemers aan mijn trainingen het liefst 'live' ontmoeten. Toch heb ik onlangs een train- de-trainer gevolgd in online lesgeven. En dat doe ik nu. Het haalt het niet bij live, maar eerlijk is eerlijk: ik ben verrast door de resultaten. Maar uitgedacht ben ik nog niet, ik puzzel nog op die ene grote stap.

3. We zijn geneigd het alleen te doen.

Zeker nu ligt dat gevaar op de loer. Dag in dag uit thuis werken, geen bijeenkomsten meer. Hoe kun je jezelf dan voeden? Waar kun je de verbinding maken? Ga op zoek naar synergie. Er is veel nog wél mogelijk. Een leuke docu, podcast, een mooi boek, gedicht of een fijn gesprek. Belangrijk om je dit actief voor te nemen. Wees nieuwsgierig!

Ik hoorde onlangs een mooie metafoor van Sander Reinanda (trainer, coach). Hij gaf een training waarin hij deelnemers vroeg om hun ideale wereld te tekenen. Vervolgens vroeg hij om de elementen die dat ideaal in de weg stonden toe te voegen. De laatste opdracht was om die elementen zo aan te passen dat je toch opnieuw het ideaal ziet.

En toen kwam de hamvraag: welke tekening spreekt je het meeste aan? Een meerderheid koos voor de derde tekening: die waarin het obstakel onschadelijk is gemaakt. De tekening die een weergave is van de worsteling die nodig was om de weg vrij te maken. Waarin het gaat over teleurstelling, maar ook om je vermogen om een creatieve oplossing te verzinnen. Soms boor je daardoor iets aan waarvan je niet wist dat je het in je had.
De tijd doet zijn werk. Succes!