6 april 2020

De Officiersminuut, stressreductie in 60 seconden

In elke training die ik geef komt ie op een gegeven moment aan bod: de Officiersminuut. Het is een onmisbaar attribuut voor iedere spreker. Het is de snelste manier om stress te reduceren.

Hoe goed het werkt merkte ik toen ik trainingen gaf aan professionals in de ramp- en crisisbestrijding. Bondige, heldere presentaties zijn daar van levensbelang.
En dat gaat zo: is er sprake van een calamiteit? Dan plaatsen toegesnelde hulpverleners een 'copibak' op de rampplek. Dat is een container die is ingericht als crisiscentrum. De hoofdofficieren van de verschillende hulpdiensten proberen 'buiten' zo snel mogelijk een beeld te krijgen van de omvang van de ramp. Daarna komen ze naar de copibak om hun eerste indrukken uit te wisselen. Dan is het cruciaal dat iedereen een juiste weergave geeft van wat hij heeft gezien.


Hoogste tijd voor de 'Officiersminuut'. Voordat iedereen de Copibak binnenkwam vroegen we hen om een minuut stil te zijn, zodat iedere aanwezige voor zichzelf de zaken op een rijtje kon zetten. Daarna ging iedereen rustig en met overzicht naar binnen.

Zo'n bezinningsminuut helpt ook bij een presentatie of een vergadering. Gelukkig gaat het dan niet om een overzicht van slachtoffers, gewonden en gevaren. Waarom dan wel? Wat zet je voor jezelf op een rijtje in die kostbare minuut in de coulissen, in de lift of op het toilet?

Geef GAS!

Gedachte: label je fysieke reactie. Een stressreactie is de normaalste zaak van de wereld. Je hart klopt sneller, maar het is geen infarct. Je hebt je goed voorbereid, je weet waar je het over gaat hebben. Het publiek is misschien afwachtend, maar niet moordlustig. En bovendien: over een uur is alle leed geleden. Of misschien wordt het wel ontzettend leuk, waarom niet? Focus vervolgens op je doel: wat wil je bereiken? Wat moet straks je toehoorder doen, weten of kunnen?

Ademhaling; concentreer je even op je ademhaling, probeer die te vertragen door een paar rustige inademingen. Adem diep uit en pers ook het laatste restje uit je longen, waarna ze zich weer kunnen vullen. Of plant je voeten stevig op de grond. Doe je ogen dicht. Concentreer je op je ademhaling. Volg drie keer heel bewust de weg die je adem aflegt. Zet je buik uit en voel hoe de lucht binnen stroomt.

Spierspanning: hoe zit het de spanning in je nek, je schouders, je armen, je benen? Loop ze langs en probeer die spieren te ontspannen, groep voor groep. Span daarna al je spieren aan. Maar dan ook echt álle! Handen, gezicht, benen, buik, schouders. Hou dat twintig seconden vast en laat alles in één keer los. Voel hoe je spieren ontspannen raken. Herhaal dat eventueel.

De eerste keer dat je GAS geeft is het resultaat misschien nog niet meteen overweldigend, maar oefening baart rust. Door regelmatig "droog" te oefenen (dus zonder publiek), kun je de ergste stresspieken dempen. En het mooie is: als het lukt om je eerste zenuwen de baas te worden, dan maakt je lichaam andere hormonen aan dan wanneer dat niet lukt. Dit leidt tot een actieve instelling en prettige opwinding; of zelfs een lichte euforie als je merkt dat je je publiek voor je begint te winnen.

De Officiersminuut kun je overal en op elk uur van de dag inzetten. Als je van de ene vergadering naar de volgende bent gerend en even moet focussen. Voor een belangrijk gesprek. Als je door pech onderweg te laat arriveert. Als je proactief wilt reageren.

Nog niet overtuigd? Probeer het een keer. Kost je maar een minuut.